خاطره بازی با اهالی موسیقی انقلاب-۷؛
ساخت یک سرود در زیرزمین صداوسیما
به گزارش سایت رسمی سیامک یزدانجو، یکی از مهم ترین هنرمندانی که در ایام بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نقش مهمی در گردآوری و تولید سرودهای ملی - میهنی داشت، مرحوم محمد بیگلری پور بود.
خبرگزاری مهر – گروه هنر: کتاب «بانگ آزادی» مشتمل بر خاطرات شفاهی احمد علی راغب از آهنگسازان و پیشکسوتان موسیقی انقلاب یکی از مهم ترین آثار مکتوب در رابطه با تاریخ تولید سرودها و ترانه های انقلابی است که در سال ۱۳۹۸ با تحقیق مهدی چیت ساز و مرتضی قاضی و تدوین محسن صفایی فرد توسط دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
این کتاب به واسطه گفتگوهای مبسوطی که محققان و تدوین کنندگان اثر با مرحوم احمدعلی راغب داشته اند، یکی از مهم ترین مراجع مورد وثوق در رابطه با تاریخ شفاهی موسیقی انقلاب اسلامی است که می تواند دربرگیرنده شناخت ابعاد جدیدی از فرهنگ و هنر مردمی انقلاب باشد. چارچوبی که توجه به این قسمت از فعالیتهای فرهنگی هنری هنرمندان و مردم در جریان انقلاب اسلامی بشدت مهم و ضروریست و می تواند روایت یکی از مسیرهای رو به پیشرفت فعالیتهای فرهنگی در کشورمان را پیش روی مدیران و سیاستگذاران این عرصه قرار دهد.
فرآیندی هدفمند به واسطه حضور تمام اقشار جامعه که در آن دوران نهایت تلاش خویش را به واسطه همدلی و همراهی که داشتند برای تحقق آرمان های انقلاب اسلامی انجام دادند و شرایطی را فراهم آوردند تا به واسطه ابزار فرهنگ و هنر، فرهنگ انقلابی را به سمت پیروزی رهنمون سازند. فضایی که اساسا قسمت مهمی از تاریخ انقلاب اسلامی را رقم زده اما خیلی از مردم با آن آشنا نیستند و در این راه چه بهتر که مجموعه های فرهنگی و هنری فعال در این حوزه بتوانند از دریچه فرهنگ و هنر به انعکاس آنچه در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بعد از آن صورت گرفت، بپردازند.
آغاز دهه فجر بهانه ای شد تا با انعکاس باردیگر فرازهایی از این کتاب به بازآفرینی خاطرات یکی از مهم ترین و مؤثرترین هنرمندان جریان انقلاب بپردازیم که به واسطه موسیقی کارهای مهمی را در این حوزه انجام داد.
البته آنچه در پروژه «خاطره بازی با اهالی موسیقی انقلاب» صورت می گیرد، فقط محدود به انعکاس فرازهای کتاب «بانگ آزادی» نمی شود و گروه هنر خبرگزاری مهر در آینده گزارش ها، گفتگوها و نوشته های رسانه ای دیگری از فعالان عرصه انقلاب اسلامی را پیش روی مخاطبان قرار می دهد.
در هفتمین شماره از این سلسله گزارش به انعکاس خاطرات مرحوم احمد علی راغب از روزهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی می پردازیم که از بخش های میانی فصل سوم کتاب خواندنی «بانگ آزادی» با عنوان «صدا به اوج می رسد» مورد توجه محققان این اثر در رابطه با تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی قرار گرفته است.
زنده یاد احمد علی راغب در قسمت قبلی سلسله خاطرات خود بود که ضمن اشاره به مشکلاتی که بر سر تشکیل ارکسترهای موسیقی برای ساخت آثار انقلابی پیش روی هنرمندان این عرصه قرار گرفته بود در این بخش به سرانجام ساخت نخستین سرود ملی جمهوری اسلامی ایران پرداخت و اظهار داشت: قبل از انقلاب، همسر قطبی ارکستری تشکیل داد به نام ارکستر مجلسی، سرپرست این ارکستر محمد بیگلری پور بود. وقتی انقلاب شد، آنهایی که خارجی بودند و توی این ارکستر کار می کردند، رفتند و فقط ده دوازده نفر از برو بچه های ایرانی و تحصیل کرده که دوره دانشکده موسیقی را گذرانده بودند، ماندند. بیگلری پور آنها را در تلویزیون جمع کرد. زیرزمین همین ساختمان سیزده طبقه تولید. استودیویی داشتیم که مخصوص نمایش های سریال های تلویزیونی بود. ایشان آنجا سرودهای مهمی را با این بچه ها ضبط می کرد، مثل همین سرود ملی که اول ساخته بود یا سرودهای فراوان دیگری که ساخت. چند اثر مرا هم همین جا با همین بچه ها ضبط و تنظیم کرد.
آن دوران روز و شب آهنگ می ساختم. ارکستر و گروه کر هم همراهی می کردند. گروه کر ما بچه سال بودند. هنوز در تالار رودکی و وحدت فعالیتهای هنری شروع نشده بود و درش آن دوران لاک و مهر بود برویم با همین بچه های ارکستر مشغول ضبط شدیم و کم کم بقیه هم آمدند. با گروه کر مبتدی خودمان چندین سرود اجرا کردیم و مشغول همین کارها بودیم که یک روز پس از ظهر مجید حداد اظهار داشت: بیا امروز به فلان مسجد. گفتم کجاست؟ گفت پایین شهر. آن روز با ماشین به مسجدی در خیابان خاوران رفتیم. گفتند در این مسجد کمیته ای هست که اعضایش برای انقلاب کارهای هنری انجام می دهند. مثلا پوستر طراحی می کنند، نویسنده و خطاط دارند و کار هنری می کنند. در ضمن گروه سرودی هم دارند.
نماز جماعت مغرب و عشا که به اتمام رسید، حدادعادل گفت کمی بمانیم هم اکنون گروه موسیقی شأن می آید. فضای وسط از جمعیت نمازگزاران خالی شد و همه دور مسجد نشستند. ما با امام جماعت مسجد خداحافظی کردیم. خادم مسجد که پیرمردی با شال و کلاه سبز بود، کنار من و حداد ایستاده بود. دیدم همان جایی که نمازگزاران ایستاده بودند، جمعیتی از پسر و دختر جمع شدند. حدود هفتاد هشتاد نفر بودند. گفتند اینها دانش آموزان مدارس مختلف هستند. گویا از چندین مدرسه آمده بودند و آنهایی که صدایشان خوب بود. در این گروه جمع شده بودند. خانمی هم سرپرست کل آنها بود. خانم محجبه و با شخصیتی بود. وقتی می خواست سرود را به بچه ها یاد بدهد، توی گوششان می خواند تا کسی صدایش را نشنود. پسرها کاملاً به حرفش گوش می دادند و مثل گروه کر ما بینشان بچه شیطان و زبل نبود، همه خیلی مرتب و منظم بودند.
آن شب در همان صحن مسجد برای ما چند سرود را که از قبل آماده کرده بودند، خواندند. متوجه شدم هماهنگی دارند. حدود سنی شأن از کلاس دوم ابتدایی تا سوم راهنمایی بود. نیمی دختر و نیمی هم پسر بودند. موقع اجرا، پسرها جلو و دخترخانم ها کمی عقب تر می ایستادند. در بین سرودهایی که خواندند، یکی از سرودها سوژه بسیار نابی داشت و خیلی زیبا بود. اما شعرش به لحاظ ادبی چند غلط داشت. ملودی این آثار را همان خانم می ساخت. وقتی سرود خوانده شد. همان جا به آقای حداد گفتم با این سرود را کار نماییم. شعر زیبایی داشت و حرف جدیدی هم در آن بود. می گفتند: «بابا نان داد دیگه شعار ما نیست بابا خون داد، بابا جون داد».
بسیاری شأن فرزند شهید بودند. دختر و پسر با هم گریه می کردند و می خواندند. خادم مسجد پس از مراسم، خانم را صدا کرد. ما را به ایشان معرفی نمود. خانم، آقای حداد را شناخت. من گفتم آقای حدادعادل هم اکنون مسئول موسیقی رادیو و تلویزیون هستند. آمده ایم گروه کر شما را ببینیم تا از میانشان گروه سرودی را انتخاب نماییم. می خواهیم با همکاری شما سرودهایی را برای رادیو و تلویزیون اجرا و تولید نماییم. مجید حداد به خانم گفت شما فردا به دفتر من بیایید. در دفتر کمی بیشتر با آقای راغب صحبت کنید و بقیه سرودهایتان را هم معرفی کنید. این سرودهایی را که خواندید. راغب پسندید. گفتند از این بچه ها تعدادی را از انتخاب می نماییم که توی یک اتوبوس جا بشوند و به رادیو می آوریم؛ برای همین گفتم شما نخستین بار همه گروه را به صورت کامل بیاورید تا از بین صداها انتخاب کنم.
روز بعد ساعت چهار پس از ظهر به استودیوی هشت آمدند. گفتم شما هرچه را قبلاً می خواندید، اینجا هم بخوانید. حدود یک ساعت طول کشید تا صداهایشان را جابه جا کنم. بعضی شأن هم بودند که نه تنهای صدای خوبی نداشتند، بلکه سبب بد شنیده شدن صدای دیگران می شدند. گفتم شما باید آهنگ دیگری را بخوانید. برای شما سرود دیگر می سازم. فعلا این گروهی که اینجا هستند باید این سرودها را بخوانند. همگی چادر به سر داشتند و جالب آنکه پس از تمام شدن کار متوجه شدم که خیلی از آنها با هم فامیل و خواهر و برادر هستند.
وقتی کار به اتمام رسید به آن خانم گفتند ببخشید، شعر آن سرود آخری که روز گذشته خواندید از که بود؟ ایشان گفت شعرش از سرودهای خودم است که در سرود یک تکه اش را دائماً تکرار می نماییم. گفتم اگر امکان دارد، یک مرتبه دیگر آنرا آرام بخوانید تا من نت ش را بنویسم. ایشان خواند و نوشتم. بعداً آن قسمت شعر را زیاد کردیم و رویش آهنگ گذاشتیم. آنها آهنگین و ملودیک نمی خواندند. بلکه به حالت شعار گونه می خواندند. اما در مقیاس مخاطب رادیو باید این آهنگ را سی چهل میلیون نفر جمعیت ایران می شنیدند و این به صورت شعارگونه تاثیر نمی گذاشت. ترجیع بند آن سرود، این قسمت «بابا آب داد دیگه …» بود و بقیه سرود آهنگین نبود. با خودم گفتم ملودی باید از خود این شعر دربیایید. بعداً مجتبی کاشانی این شعر را همان گونه که من می خواستم بازنویسی کرد که چهار تراک ملودی داشت. فکر می کنم نخستین ارتباط من با مهندس کاشانی با این اثر آغاز شد.
بالاخره کار به صورت همان آهنگ معروف بابا خون داد در آمد، فکر می کنم اجرایش اردیبهشت ۱۳۵۹ بود. چون تا آنها را انتخاب کنم و ملودی بنویسم و گروه آماده شود، کمی طول کشید. آن دوران روز و شب آهنگ می ساختم. ارکستر و گروه کر هم همراهی می کردند. گروه کر ما بچه سال بودند. هنوز در تالار رودکی و وحدت فعالیتهای هنری شروع نشده بود و درش آن دوران لاک و مهر بود. دکتر مجید حداد به صورت مستمر می گفت همه آثار سرود کودک و نوجوان را همین گروه بخوانند. پرویز منصوری (موسیقی دان، مدرس، مؤلف و مترجم موسیقی) هم برای ارکستر تنظیم کرد، حتی با بعضی از اینها سلفژ کارکردم و بعدها شدند گروه سرود حزب جمهوری و به کمکشان آثار دیگری هم ساختند.
برای شنیدن سرود «بابا خون داد» اینجا را کلیک کنید.
منبع: siamakyazdanjoo.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب