وقتی که جشنواره موسیقی نواحی سهم جیب ها شد، نه مردم!
به گزارش سایت رسمی سیامک یزدانجو، هفدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران در حالی با چالش های مختلف همچون تأخیرهای پی در پی و ناتمام ماندن در بندرعباس همراه شد که برخی هنرمندان و کارشناسان با انتقاد از نگاههای محافظه کارانه و ضعف در برنامه ریزی، بر ضرورت بازبینی در شیوه برگزاری این رویداد تاکید دارند؛ جشنواره ای که با وجود ظرفیتهای فراوان شاید هنوز نتوانسته به درستی با مردم ارتباط برقرار کند.
به گزارش سایت رسمی سیامک یزدانجو به نقل از ایسنا، جشنواره موسیقی نواحی در حالی برگزار شد که از ابتدا با تأخیرهای مکرر مواجه بود و در نهایت هم به علت وقوع حادثه ناگوار بندرعباس، ناتمام ماند؛ هرچند که نمی توان وقوع حوادث را پیشبینی یا از آنها جلوگیری کرد.
هنرمندی چون مجید ایران منش در گفتگو با ایسنا مدعی است که در این جشنواره، به موسیقی مناطق مختلف ایران همچون هرمزگان توجه کافی نشده و گروههای شرکت کننده، به شکل سفارشی انتخاب شده اند.
ایران منش می گوید: «جشنواره موسیقی نواحی یعنی معرفی موسیقی اصیل ایران؛ ازاین رو باید موسیقی بومی هر منطقه در آن اجرا شود. مثلا اگر هنرمندی از هرمزگان دعوت شده، باید سازهایی چون جفتی، دهل، کسر و پیپه بنوازد. حتی عود هم ساز اصیل ما نیست؛ با این وجود می بینیم خیلی از این سازها در جشنواره غایب اند و کسانی دعوت شده اند که موسیقی اصیل منطقه را اجرا نمی کنند.»
جشنواره سال جاری عملا پشت درهای بسته برگزار شد و کمتر کسی از جزئیات آن آگاه بود. در حالیکه بنظر می رسید، اگر جشنواره در فضای رقابتی و حرفه ای برگزار نمی گردد، حداقل بتواند مشارکت مردمی را جذب نماید. جشنواره ای که به شکلی فرصتی برای آشنایی مردم با موسیقی اقوام ایران به حساب می آید، در عمل تا حد زیادی از حضور مردم بی بهره بود.
قبل از آغاز جشنواره، در نشست خبری وعده داده شده بود که اجراها در فضای عمومی و در بین مردم برگزار خواهد شد؛ اما در نهایت در استان هرمزگان، حتی همان دو شب اجرای محدود هم پشت درهای بسته انجام گرفت و گفته شد که برنامه های پیشبینی شده، مورد موافقت قرار نگرفته اند.
این سؤال همچنان باقی است که چرا جشنواره ای با چنین ظرفیت هایی، هنوز ابتدایی ترین وظیفه خود یعنی جذب مردم را محقق نکرده است؟
در این راستا با صادق چراغی، کارشناس موسیقی اقوام ایران، گفت و گویی داشتیم که در ادامه می خوانید:
ـ هفدهمین جشنواره موسیقی نواحی هم برگزار شد، اما به نظر می آید این جشنواره در تمام این سال ها پیشرفت محسوسی نداشته و همچنان در مرحله آزمون و خطا باقیمانده است؛ علت چیست؟ چرا مردم در این جشنواره دخیل نیستند؟
تمام کسانیکه در برگزاری جشنواره نقش دارند، باید محافظه کاری را کنار بگذارند. این مساله در مدیریت این رویداد هم صدق می کند، چونکه در خیلی از موارد، محافظه کاری بر تصمیمات و رویدادهای وزارت فرهنگ و ارشاد تاثیر منفی گذاشته است.
نیازمند بازبینی جدی در خیلی از مسایل هستیم. امروزه گفته می شود که جشنواره ها در گذشته تأثیرگذارتر بودند؛ صحبتی که در رابطه با جشنواره موسیقی نواحی هم می شود و احتیاج به بررسی در جایگاه خویش را دارد، ولی باید توجه داشت که باید از بند گذشته رها گردید و در برگزاری رویدادی مانند جشنواره موسیقی نواحی جهت افزایش مشارکت مردم میتوان بخش جانبی مجازی را در راس کار قرار داد.
ـ بخش مجازی چگونه می تواند مؤثر باشد؟
در دنیای دیجیتال امروز، باید طوری برنامه ریزی کرد که مردم در هر نقطه از کشور یا جهان بتوانند در این جشنواره شرکت نمایند یا آنرا دنبال کنند. پوشش آنلاین یکی از مهم ترین ابزارها برای مردمی کردن جشنواره است؛ چونکه دسترسی گسترده تری بوجود می آورد و هزینه کمتری هم دارد.
ـ در فضای واقعی برای جذب مخاطب چه باید کرد؟
در کرمان تجربه ای موفق داشتیم. اجرای موسیقی خیابانی در پارک «مادر» از ساعت ۱۰ شب آغاز می شد و تا ۴ بامداد ادامه داشت. آن قدر استقبال شد که تمام سه هزار صندلی پر می شد. این پاسخ روشنی بود به کسانیکه می گفتند موسیقی نواحی مخاطب ندارد. شاید پیش از این اتفاق گمان می کردیم که جمع شدن چنین جمعیتی صرفاً برای یک کنسرت پاپ امکان دارد، ولی در این برنامه ها از عاشیق آذربایجانی تا خواننده کردی اجرا داشتند و با استقبال فوق العاده مردم مواجه گشتند.
این تجربه نشان داد که با حذف محافظه کاری و انتقال اجراها به فضاهای عمومی میتوان هم موسیقی سالم عرضه کرد و هم مخاطب جذب کرد. متاسفانه جشنواره های ما اغلب در سالن های کوچک و بدون هیجان برگزار می شوند؛ گویی باید «آسه بریم، آسه بیاییم که گربه شاخمون نزنه»!
ـ در ایران تا صحبت از عدم حضور مردم در یک رویداد می شود، می گویند که نمی خواهند موسیقی پاپ عرضه کنند. این درصورتی است که در دنیا فستیوال های مختلف موسیقی در ژانرهای مختلف برگزار می گردد که اتفاقا جمعیت های گسترده ای در آنها حضور پیدا می کند و بحث پاپ بودن یا نبودن آن موسیقی نیست! چه می شود که آنها می توانند و ما نمی توانیم؟
مشکل در ایران نبود تبلیغات و همان محافظه کاری است. هر اقدامی که می خواهیم انجام دهیم با مسایل دیگر گره می خورد؛ مانند اتفاقی که برای فستیوال «کوچه» افتاد. در آن جا جمعیت زیادی خواهان برگزاری فستیوال بودند و در مقابل، اقلیتی کوچک تجمع کردند و مخالفت نشان دادند. این اقلیت ۱۰ درصدی گاهی در همه چیز دخالت می کنند. هر بار هم که در رابطه با آنها حرف می زنیم، تذکر می دهند در رابطه با مسایل ممنوعه صحبت نکنیم، درصورتی که باید عادت نماییم راجع به مسایل ممنوعه صحبت نماییم.
تبلیغات برای جشنواره موسیقی نواحی صورت نگرفت، چون گفته شد «حساسیت برانگیز» است. اما اتفاقاً باید کار حساسیت برانگیز کرد، چون هدف ما مردمی شدن جشنواره است.
ـ آیا جشنواره موسیقی نواحی به رسالت خود عمل کرده است؟
خیر و این امر قابل انتقاد است.
ـ آیا اساساً در ایران فستیوال موسیقی داریم؟
همین جشنواره می توانست فستیوال باشد اما نیست که دلیلش برخی سیاستهای محافظه کارانه و اشتباه است. مدیران میانی و بالادستی باید از محافظه کاری دست بردارند و تلاش کنند مشکلاتی را که سال هاست حل نشده باقیمانده اند، رفع کنند.
متاسفانه برخی جشنواره ها وضعیت مالی شفافی ندارند؛ بودجه هایی جابه جا می شود که بخشی از آن به کارمندان ارشاد، بخشی به برخی هنرمندان و بخش زیادی از آن اصلاً معلوم نیست کجا خرج می شود. نتیجه این وضعیت، برگزاری جشنواره ای با کمترین امکانات، در سالنی کوچک، بدون آکوستیک مناسب و بدون تبلیغات است.
برگزارکنندگان می ترسند همان جمعیتی که به «کوچه» رفت، اینجا هم بیاید. سال هاست یاد گرفته ایم به جهت اینکه اوضاع بدتر نشود، حرفی نزنیم. به همین دلیل، مدیرانی روی کار می آیند که محافظه کار هستند و وضعیت موجود را حفظ می کنند.
باید بدون ترس در رابطه با مشکلات صحبت کرد. اگر معتقدیم در یک جنگ فرهنگی هستیم، باید بدانیم که در استان محرومی مانند سیستان و بلوچستان، تعداد هنرجویان گیتار خیلی بیشتر از نوازندگان رباب است؛ درحالی که رباب یکی از سازهای اصیل این منطقه است.
این امر مصداق همان صحبتی است که استاد محمدرضا لطفی اظهار داشت: «وقتی ساز تار را در تلویزیون نشان ندادیم، فرزند ایرانی دلش برای آن تنگ نمی شود؛ چون آنرا ندیده است، اما وقتی از بامداد تا شب در ماهواره گیتار می بیند، دلش می خواهد آنرا یاد بگیرد.»
منبع: سایت رسمی سیامك یزدانجو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب