آهنگسازان شاخص سینمای جنگ-۳؛
ملودی آریا و درددل های رسول
سایت رسمی سیامك یزدانجو: آریا عظیمی نژاد هر چند این روزها بواسطه عصر جدید شهره عام شده است اما قبل از این ها و بواسطه همكاری با سینماگرانی چون رسول ملاقلی پور چهره ای آشنا برای علاقمندان حوزه موسیقی فیلم بود.
دریافت 6 MB
خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی: یکی از این چارچوب های در رابطه با کارهای فرهنگی – هنری که پیرامون موضوع دفاع مقدس توانسته یادگاری های خوبی برای ما بجای بگذارد و تبدیل به سندی باارزش در جریان جنگ تحمیلی شود، «موسیقی فیلم» است که خیلی از آنها آنچنان در ذهن ما ثبت شده که شاید بسیاری از ما با شنیدن یا مواجهه با کلید واژه ای چون «دفاع مقدس» و «جنگ» یاد این آثار می افتیم. آثاری که حتی گاهی از خود فیلم هم بیشتر در گوش شنیداری و نگاه دیداری جامعه ایرانی باقی مانده و به حدی از خود تأثیر بجای گذاشته که بطور قطع نمی توان از آنها بی تفاوت عبور کرد. اینها بطور قطع اسنادی باارزش در کنار سایر مستندات دورانی هستند که تاریخ هم از رشادت ها و شهامت هایش به نیکی و احترام یاد خواهدنمود.
بر همین اساس گروه هنر خبرگزاری مهر همزمان با فرارسیدن «هفته دفاع مقدس» در ادامه دیگر پروژه های مناسبتی و موضوعی خود که طی ماه های اخیر متناسب با مناسبت های تاریخی، مذهبی و ملی به آن پرداخته در پرونده ای ویژه به بررسی کارنامه و فعالیت برخی از آهنگسازان برگزیده سینمای ایران در حوزه سینمای دفاع مقدس و سینمای مقاومت خواهد پرداخت.
در سومین روایت از این سلسله گزارش ها که با عنوان «آهنگسازان شاخص سینمای دفاع مقدس و مقاومت» در اختیار مخاطبان قرار داده می شود، به بررسی اجمالی کارهای آریا عظیمی نژاد آهنگساز و نوازنده صاحب سبک سینمای ایران می پردازیم که در یکی دو سال قبل با حضور در تیم داوری مسابقات استعدادیابی «عصر جدید» و سخت گیری های مثال زدنی اش بین مخاطبان غیر تخصصی حوزه موسیقی نیز معروف شده است.
این شهرت شرایطی را ایجاد کرد که بواسطه آن مخاطبان بیشتری با آثار پیشین این آهنگساز معتبر سینما، تلویزیون و تئاتر آشنایی پیدا کنند. آثاری که بطور قطع در بین آنها همکاری با کارگردانان شناخته شده سینمای دفاع مقدس همچون زنده یاد رسول ملاقلی پور با درددل های متفاوتش از دفاع مقدس و یا محمدعلی باشه آهنگر با نگاه متفاوتش به ناگفته های جنگ جایگاه ویژه تری دارد.
آغاز راه آهنگساز سینما با بازیگری در تلویزیون!
آریا عظیمی نژاد آهنگساز چهل و هفت ساله کشورمان تجربه حضور در کارهای هنری را با بازیگری آن زمان که پدرش جمشید عظیمی نژاد نویسنده و برنامه ساز تلویزیونی بود، شروع کرد. وی در سنین کودکی بواسطه شغل پدر، در مجموعه «خانه عروسک ها» بعنوان یک بازیگر شش ساله معرفی و همراه با خواهرش پوپک عظیمی نژاد رسماً وارد میدان بازیگری شد؛ عرصه ای که البته در آن ماندگار نشد.
عظیمی نژاد موسیقی خصوصاً نوازندگی سه تار را نزد استادانی چون جلال ذوالفنون، محمود تاجبخش و علی اصغر زندوکیلی آموخت و پس از آن بود که با ورود به رشته موسیقی دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۳۷۲ نزد استادان شناخته شده دیگری همچون مصطفی کمال پورتراب و فرهاد فخرالدینی تحصیلات موسیقایی خودرا ادامه داد. وی در همان سال های ابتدایی کارهای خود در عرصه موسیقی بود که کوشش کرد با آهنگسازی آثار نمایشی فضای جدیدی را تجربه کند و اتفاقاً همین عامل موجب شد که او تبدیل به یکی از آهنگسازان برگزیده موسیقی تئاتر شده و سکوی پرتابی برای ورود او به سینما و تلویزیون باشد.
او با اتکا به این تجربیات بهادار در عرصه تئاتر و همکاری با هنرمندانی چون آزیتا حاجیان و سیما تیرانداز بود که در عرصه سینما نیز خوش درخشید و کارهایی را دراین زمینه خصوصاً حوزه سینمای دفاع مقدس خلق کرد که انصافاً هنوز هم جزو بهترین های موسیقی فیلم در کشورمان به حساب می آیند.
«پزشکان- ۱۳۷۷» به کارگردانی مسعود کرامتی، «کمین – ۱۳۷۹» به کارگردانی مسعود کرامتی، «خانه ما – ۱۳۷۹» به کارگردانی مسعود کرامتی، «کاکتوس های بی شخصیت» به کارگردانی نیما فلاح، «زنگ آخر – ۱۳۸۱» به کارگردانی نیما فلاح، «این راهش نیست – ۱۳۸۲» به کارگردانی مسعود کرامتی، «مروارید سرخ – ۱۳۸۳» به کارگردانی مسعود رسام، «روزهای اعتراض – ۱۳۸۴» به کارگردانی حسین سهیلی زاده، «نیمکت – ۱۳۸۴» به کارگردانی محمد رحمانیان، «او یک فرشته بود – ۱۳۸۴» به کارگردانی سیروس مقدم، «آخرین گناه – ۱۳۸۵» به کارگردانی حسین سهیلی زاده، «پریدخت – ۱۳۸۶» به کارگردانی سامان مقدم، «روز حسرت – ۱۳۸۷» به کارگردانی سیروس مقدم، «رستگاران – ۱۳۸۸» به کارگردانی سیروس مقدم، «جراحت – ۱۳۸۸» به کارگردانی محمد مهدی عسگر پور، «پس از سال ها – ۱۳۸۸» به کارگردانی اکبر خواجویی، «چار دیواری – ۱۳۸۹» به کارگردانی سیروس مقدم، «زیر هشت – ۱۳۸۹» به کارگردانی سیروس مقدم، «پایتخت از ۹۰ تا ۹۹» به کارگردانی سیروس مقدم، «تا ثریا – ۱۳۹۰» به کارگردانی سیروس مقدم، «دودکش – ۱۳۹۲» به کارگردانی محمد حسین لطیفی، «میکائیل – ۱۳۹۴» به کارگردانی ۱۳۹۴»، «قرعه – ۱۳۹۵» به کارگردانی برزو نیک نژاد، «علی البدل – ۱۳۹۶» به کارگردانی سیروس مقدم، «سفر در خانه – ۱۳۹۷» به کارگردانی بهمن گودرزی، «احضار- ۱۳۹۷» به کارگردانی امیر عباسی زاده سریال هایی هستند آریا عظیمی نژاد در مقام آهنگساز حضور داشتند. ضمن اینکه «جادوی ایران زمین ۱ و ۲»، «میم مثل مادر» و «ساقی سرمست با صدای استاد کریم خانی» همچون آثاری هستند که در چارچوب آلبوم پیش روی مخاطبان قرار گرفته اند.
عظیمی نژاد سرپرست گروه موسیقی «بوم و بر» است که در سبک موسیقی تلفیقی فعالیت دارد. وی در کنسرتهای بسیار محدودی که با گروه خود داشته تلاش نموده تا در فضایی مدرن و امروزی، شنوندگان را به شنیدن نغمات و مقامات در حال فراموشی موسیقی مقامی فرا خواند. وی بدون تردید یکی از موفق ترین آهنگسازان و نوازندگان موسیقی کشورمان فارغ از دغدغه های سینمایی و داوری اش در رویدادهای مختلف بشمار می رود. کما اینکه موفق ترین خوانندگان کشورمان همچون محمد اصفهانی، علیرضا عصار، فریدون آسرایی، حجت اشرف زاده، امیرحسین مدرس و تعدادی دیگر از خوانندگان مطرح با او همکاریهای بسیار خوبی داشته اند.
تولد یک آهنگساز صاحب سبک در سینما با پشتوانه موسیقی اقوام
آریا عظیمی نژاد اما فعالیت خودرا به موسیقی سریال های تلویزیونی محدود نکرد، او بواسطه توانمندی های آشکارش در حوزه های نوازندگی و آهنگسازی توانست نظر خیلی از کارگردانان معتبر سینمای ایران را نیز به خود جلب کرد. آنچنان که این موسیقی آریای جوان بود که توانست فارغ از جذابیت ها و ارزش هایی که این آثار داشتند، سینمای این کارگردانان را نیز به مخاطبان معرفی نماید. آثاری که بعضی از آنها در ژانرهای مختلف اجتماعی و بیشتر در ژانر سینمای مقاومت و دفاع مقدس به چشم آمدند و از این آهنگساز شمایلی را درست کردند که بطور قطع می توانیم از وی بعنوان یک آهنگساز صاحب سبک در سینمای ایران یاد نماییم.
«عروس خوش قدم» به کارگردانی کاظم راست گفتار، «نقاب – ۱۳۸۳» به کارگردانی کاظم راست گفتار، «من و دبورا- ۱۳۸۴» به کارگردانی سیدضیاالدین دری، «عروسک فرنگی – ۱۳۸۴» به کارگردانی فرهاد صبا، «صحنه جرم، ورود ممنوع» به کارگردانی ابراهیم شیبانی، «چند کیلو خرما برای تدفین- ۱۳۸۴» به کارگردانی سامان سالور، «عشق ممنوع – ۱۳۸۴» به کارگردانی سید ضیالدین دری، «پارک وی – ۱۳۸۵» به کارگردانی فریدون جیرانی، «همیشه پای یک زن در بین است- ۱۳۸۶» به کارگردانی کمال تبریزی، «فرش ایرانی» به کارگردانی کمال تبریزی، «آن سوی رودخانه – ۱۳۸۷» به کارگردانی عباس احمدی مطلق، «طلا و مس- ۱۳۸۸» به کارگردانی همایون اسعدیان، «آدم کش – ۱۳۸۸» به کارگردانی رضا کریمی، «بهشت اینجاست – ۱۳۸۹» به کارگردانی حمیدرضا سلیمیان، «زندگی خصوصی – ۱۳۹۰» به کارگردانی محمدحسین فرح بخش، «کاغذ خروس نشان- ۱۳۹۰» به کارگردانی مریم میلانی، «چک – ۱۳۹۰» به کارگردانی کاظم راست گفتار، «خواب زده ها- ۱۳۹۲» به کارگردانی فریدون جیرانی، «تراژدی – ۱۳۹۲» به کارگردانی آریتا موگویی، «مستانه – ۱۳۹۳» به کارگردانی محمد حسین فرح بخش، «ع ش ق – ۱۳۹۲» به کارگردانی قاسم جعفری، «شاهزاده روم – ۱۳۹۳» به کارگردانی هادی محمدیان، «در مدت معلوم – ۱۳۹۳» به کارگردانی وحید امیرخانی، «گینس – ۱۳۹۳» به کارگردانی محسن تنابنده، «نیم – ۱۳۹۴» به کارگردانی بهمن کامیار، «پرونده ای برای سارا- ۱۳۹۴» به کارگردانی نادر مقدس، «آب نبات چوبی – ۱۳۹۴» به کارگردانی محمد حسین فرح بخش، «هلن – ۱۳۹۴» به کارگردانی علی اکبر ثقفی، «خوب، بد، جلف – ۱۳۹۵» به کارگردانی پیمان قاسم خانی، «جانان» به کارگردانی کامران قدکچیان، «تخته گاز- ۱۳۹۷» به کارگردانی محمد آهنگرانی، «همه چی عادیه – ۱۳۹۷» به کارگردانی محسن دامادی، «بی حسی موضعی – ۱۳۹۷» به کارگردانی حسین مهکام همچون آثار سینمایی آریا عظیمی نژاد در حوزه سینما هستند.
اما به دور از هرگونه مبالغه، آنچه توانسته تا به امروز آریا عظیمی نژاد آهنگساز را بعنوان یک آهنگساز خلاق و به معنا و مفهوم مطلق کلمه «مولف» تبدیل کند، آهنگسازی آثاری است که در حوزه سینمای جنگ نوشته و از او هنرمندی معرفی کرده که شاید بتوان ماندگارترین آثارش را در این کارها جستجو کرد، کارهایی که الحق و الانصاف در حوزه سینمای مقاومت حالا بعنوان مهم ترین و تأثیرگذارترین کارها یاد می شود که هریک می توانند در بخش های مختلف مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرند.
«میم مثل مادر – ۱۳۸۵» به کارگردانی رسول ملاقلی پور، «فرزند خاک – ۱۳۸۶» به کارگردانی محمد علی باشه آهنگر، «نفوذی- ۱۳۸۷» به کارگردانی احمد کاوری و مهدی فیوضی، «بیداری رویاها – ۱۳۸۸» به کارگردانی محمد علی باشه آهنگر، «۲۳ نفر – ۱۳۹۷» به کارگردانی مهدی جعفری همچون همین فیلم هایی هستند که در حوزه سینمای دفاع مقدس از آریا عظیمی نژاد به یادگار مانده است.
شهرتی که پیش از «پایتخت» و «عصرجدید» برای آریا به وجود آمد
وی قبل از ظهور و بروز تجربه های فراگیری چون «پایتخت» و «عصر جدید» که هر کدام فصل جدیدی از کارهای این آهنگساز خوش قریحه موسیقی کشورمان را رقم زدند، در حوزه موسیقی متن سریال ها و فیلم های سینمایی مختلفی خودرا بعنوان یک آهنگساز صاحب سبک و معتبر معرفی کرده بود، شرایطی که شاید موسس ورودش به فصل جدیدی از فعالیتش شمرده می شود و اتفاقاً او بواسطه همین توانمندی بود که تهیه کنندگان و صاحبان آثار را مجاب می کرد که از هوشمندی، تخصص و آگاهی وی از حوزه های مختلف موسیقی و نمایشی برای داوری و مواردی دیگر بهره مند شوند.
عظیمی نژاد با ساخت موسیقی فیلم های «میم مثل مادر»، «طلا و مس» و «فرزند خاک» بود که علاوه بر دریافت جایزه بهترین موسیقی در جشنواره بین المللی فیلم فجر، جایزه های مختلفی همچون جایزه جشن خانه سینما را نیز از آن خود کرد. در این میان این موسیقی فیلم «میم مثل مادر» او بیشتر به گوش شنیداری مردم رسید و آنچنان از این کار استقبال کردند که عظیمی نژاد را مجاب کرد سال ها پس از ساخت این موسیقی به فکر تولید نماهنگی هم از آن باشد. نماهنگی که با همراهی برخی از کودکان خردسال و نوازندگان شناخته شده کشورمان در یکی از مراکز تجاری پایتخت تولید و آنچنان مورد استقبال قرار گرفت که تا مدت ها در بالاترین رتبه دانلودهای سامانه های اینترنتی قرار گرفت.
این آهنگساز در سال ۱۳۸۵ درباره موسیقی «میم مثل مادر» اظهار داشته بود: «شخصیت اول فیلم میم مثل مادر نوازنده حرفه ای بود که به دلایلی نتوانست کار خودرا ادامه دهد. این شخصیت فیلم نیز به موسیقی کلاسیک گرایش زیادی دارد. بالطبع من نیز باید در ساخت موسیقی این فیلم از سازهای کلاسیک استفاده کردم. بیشتر فرم این موسیقی بیان احساسات است. صحبت هایی که من با تهیه کننده داشتم و او می خواست در فیلم از سازهای ایرانی استفاده نمائیم، اما من برای ایجاد حس بیشتر در مخاطب پافشاری کردم.»
یکی دیگر از خاصیت های بسیار ارزشمندی که در آثار موسیقایی آریا عظیمی نژاد چه در حوزه های اجرایی و نوازندگی و چه در عرصه آهنگسازی می توان از آن بعنوان یک امتیاز ویژه و ممتاز کارهایش یاد توجه وی به موسیقی اقوام ایران در چارچوب های متفاوت بوده، شرایطی که در تمامی کارهای او به خوبی و البته به درستی مشهود است که مخاطبان عام تر کارهایش اوج این تخصص را می توانند در موسیقی سریال «پایتخت» ببینند. فضایی که بطور قطع یکی از نقطه های باارزش هم سریال و هم کارنامه فعالیتی وی شمرده می شود.
وی در کارنامه درخشان کارهای خود در عرصه آهنگسازی در حوزه آفرینش موسیقی های آیینی و مذهبی نیز کارهای درخشانی نیز دارد که از آن جمله می توان به تولید قطعه به شدت ماندگار «آمدم ای شاه پناهم بده» با نوای استاد کریم خانی اشاره نمود که بعدها با تولید آلبوم «ساقی سرمست» تداوم یافت و سبب شد که خیلی از هنرمندان عرصه موسیقی به تبعیت از این شیوه آریا عظیمی نژاد در عرصه آهنگسازی آثار آیینی فضای جدیدی از آهنگسازی این گونه کارها در کارنامه فعالیتی خود تجربه کنند. فضایی که بطور قطع در آثاری سینمایی او خصوصاً سینمای جنگ نیز دربرگیرنده همین خاصیت های ممتاز بود و شمایلی از موسیقی متن فیلم های موضوعی را پدید آورد که تبدیل به یکی از مولفه های باارزش کارنامه این آهنگساز هم شد.
نظرات مهم آقای آهنگساز درباره وضعیت موسیقی فیلم و سریال
آریا عظیمی نژاد چندین سال پیش از شهرتش در بین مردم، آن زمان که در حوزه سینمای جنگ آثار بسیار ارزشمندی را تولید می کرد، بواسطه یک گفتگوی رسانه ای نظرات خود درباره آهنگسازی در این فضا را اینگونه تبین کرده بود: هیچ گاه موسیقی را ساده نمی انگارم برای اینکه من همیشه موسیقی را در سادگی آن می پسندم. یعنی دوست دارم موسیقی دارای سادگی باشد. پیچیدگی های بیش از حد موسیقی موردپسند من نیست. دوست دارم پیچیدگی ها باطنی باشد تا اینکه پیچیدگی های تکنیک موسیقی را به کار بگیرم. کارهایی که تا کنون ساخته ام خیلی درگیر پیچیدگی های آن چنانی موسیقی، که بعضی از دوستان به آن گرفتار شده اند، نیستند. نوع و نگاه من اصلاً این طور نیست.
وی در همین گفتگوی رسانه ای درباره جایگاه موسیقی فیلم و سریال اظهار داشته بود: اینکه ما در موسیقی ضعیف هستیم، طبیعی است. برای اینکه آموزش موسیقی دقیق و آکادمیک نداریم و اجازه تشویق و ترغیب به یادگیری موسیقی وجود ندارد. وقتی آموزش ها غلط باشد از دل آنچه کسانی بیرون می آید؟ گاهی اوقات برای دانشجویان دانشگاه هنر و معماری ورک شاپ های موسیقی فیلم برگزار می کنم. وقتی برای بچه ها در مورد موسیقی فیلم صحبت می شود همه مبهوت نگاه می کنند. وقتی آموزش ضعیف است طبیعتاً تبعات آن دامن گیر همه چیز می شود. اگر بخواهیم خودمان را با کشورهای دیگر مقایسه نماییم واقعاً ضعیف هستیم ولی به صورت فرادی کارهایی را می توان انجام داد که شخصی است. نمی توانیم بگوییم چون سیستم درست است شخصی مثل استاد «کیهان کلهر» الان مشغول فعالیت است. یا اینکه به سبب درست بودن سیستم من با ساز سه تار در جشنواره انگلیس رتبه دوم را کسب کردم. اینها همه حرکت های شخصی است و به سیستم ارتباطی ندارد. بین ما و آهنگسازان فیلم مطرح دنیا فرقی وجود ندارد برای اینکه با بعضی از آنها برخورد و یا همکاری داشته ام. نخستین باری که وارد استودیو «جاسلین پوک» شدم اصلاً احساس کردم که به استودیو خودم وارد شده ام. به من گفتند که مشکلی در بخش صدا وجود دارد و بدون اینکه به پشت یکی از دستگاه ها نگاه کنم فقط یک دکمه را زدم و میکروفون راه افتاد. همه با تعجب نگاه می کردند و برای آنها عجیب بود که مگر می شود در ایران هم چنین امکاناتی داشت. در آنجا دنیاها و دغدغه ها فرق می کند و آهنگساز کار خودش را انجام می دهد و مدیربرنامه ها هم کار خودشان را دنبال می کند. آهنگساز دیگر کاری به دستمزد نوازنده ها و سیستم ممیزی و تهیه کننده ندارد ولی در ایران یک زره بر تن داریم تا خودمان همه اتفاقات را یک تنه درست نماییم.
به هر ترتیب تحلیل آثار آریا عظیمی نژاد در حوزه سینمای جنگ نیازمند بررسی های آکادمیک و اصولی تری در حوزه موسیقی است اما در این مجال کوتاه آنچه می توان از نحوه حضور این آهنگساز و نوازنده موسیقی مورد توجه قرار داد، جریان مولفی است که او و تعدادی دیگر از آهنگسازان سینما در حوزه سینمای جنگ با اتکا به توانمندی های باارزش و نهفته موسیقی نواحی ایران وارد سینما کردند. جریانی که همچنان جزو حلقه مفقوده آهنگسازی در این عرصه ها شمرده می شود و به غیر از آریا عظیمی نژاد و تعدادی محدود از هنرمندان این عرصه کمتر متوجه این گنجینه گرانبها شده اند که می تواند چه فرصت های طلایی را در اختیارشان برای ساخت موسیقی آثار سینمایی خصوصاً سینمای جنگ پدید آورد.
قطعه ای که به ضمیمه این گزارش شنیدید «فرزند جنگ» نام دارد که مربوط به موسیقی متن فیلم «میم مثل مادر» است.
منبع: siamakyazdanjoo.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب