ای ایران ایران روایت سه چهره، یک آهنگ به علاوه صوت
به گزارش سایت رسمی سیامک یزدانجو، در میانه ی جنگ و ناامیدی، در روزگاری که مردم ایران سخت ترین روزهای تاریخ معاصر را تجربه می کردند، ترانه ای منتشر گردید که رنگی دیگر به واژه ی «ایران» داد؛ صدایی که هنوز با شنیدنش گرفتار غلیان می شویم و غروری خاموش شده بیدار می شود. آهنگ «ای ایران» یا با صدای ماندگار محمد نوری، آهنگسازی محمد سریر و شعری از تورج نگهبان، یکی از شاخص ترین نمونه های موسیقی ملی گرایانه و حماسی در تاریخ موسیقی ایران است.
به گزارش سایت رسمی سیامک یزدانجو به نقل از خبر آنلاین، انتشار اولین نسخه ی این اثر در سال های نخستین دهه ۱۳۶۰، هم زمان با شعله ورشدن جنگ تحمیلی منتشر گردید. این اثر، برآمده از ذهن سه هنرمند بود که هرکدام با تاکید بر نگاه انسانی، فرهنگی و هنری خود، قطعه ای آفریدند که تا امروز در ذهن و جان ایرانی ها زنده مانده است.
تورج نگهبان؛ کلمات در خدمت وطن
تورج نگهبان، ترانه سرای نوگرایی بود که با زبان تازه شعر می سرود. او که زاده اهواز بود در رشته های ادبیات، حقوق و جامعه شناسی درس خواند و در کنار تدریس در دانشگاه، در رادیو و مطبوعات هم فعالیت داشت. نگهبان بیشتر از ۷۰۰ ترانه ساخت، در دوبله آثار سینمایی مشارکت و مجلات هنری منتشر نمود. او ترانه سرایی بود که عاشق ایران بود و از سال 1372 تا زمان مرگ یعنی مرداد 1378 در آمریکا زندگی می کرد اما همیشه وطن در گوشه ی قلبش بود زمانی در مصاحبه ای اظهار داشته بود: «تمام قلبم و ذرات وجودم بسمت ایران کشیده می شود» و در گوشه خانه اش خاکی را نگه می داشت که از دامنه البرز برداشته بود. او هیچگاه از ترک وطن خشنود نبود. شعر «ای ایران» یکی از نمونه های درخشان شعرهای میهنی اوست؛ ساده، روان و در عین حال لبریز از شور و معنویت. او نه از طریق شعار، بلکه با واژگانی نرم و حماسی، توانست روح ایران را در چارچوب واژه ها جاری کند:
«در روح و جان من می مانی؛ ای وطن
به زیر پا فتد آن دلی؛ که بهر تو نلرزد!
شرح این عاشقی…
ننشیند در سخن؛ که بهر عشق والای تو همه جهان نیارزد!
ای ایران ایران! دور از دامان پاکت
دستِ دگران، بد گهران
ای عشق سوزان! ای شیرینترین رؤیای من
تو بمان؛ در دل و جان…
ای ایران ایران!...»
نگهبان در سالهای قبل از انقلاب با بزرگانی همچون روح الله خالقی، همایون خرم و بنان همکاری کرده بود. اما این ترانه، اثری متفاوت بود؛ فشرده ای از یک عمر دلبستگی به خاک و فرهنگ ایران.
محمد سریر؛ ملودی ای از درون تاریخ
آهنگسازی این قطعه به عهده ی محمد سریر بود؛ هنرمندی که تحصیلات عالی موسیقی را در ایران و وین گذرانده بود ملودی ای حماسی و لطیف ساخت. این آهنگ از معدود قطعاتی است که به رغم تأثیرگذاری عاطفی، از پیچیدگی های بی جهت پرهیز کرده و با ریتمی شفاف و فراگیر، شنونده را با خود همراه می کند.
تورج نگهبان ـ ترانه سرای ای ایران ایران
سریر نه تنها ملودی را ساخت، بلکه فضای دراماتیک اثر را هم با شناخت دقیق از شعر و صدای خواننده شکل داد؛ فضای آهنگ بگونه ای است که نه اغراق دارد و نه شعار، بلکه از درون می جوشد.
محمد نوری؛ صدایی که از دل مردم برمی خاست
اما همه ی این ها بی صدای محمد نوری ناتمام می ماند. نوری که قبل از انقلاب با قطعاتی همچون «جان مریم» و «کهکشان عشق» شناخته می شد، در این اثر، وجهی دیگر از توانایی اش را نمایان کرد؛ صدایی آرام، مطمئن، بی هیاهو، اما پرنفوذ.
نوری نه تنها خواننده، که آموزگار صدا بود؛ کسی که تئاتر، زبان، موسیقی و ادبیات را بشکلی درونی درک کرده و در صدایش جاری کرده بود. او می دانست در کجا نجوا کند و کجا فریاد بزند. اجرای وی در «ای ایران»، بیشتر از خواندن یک ترانه، شبیه گفت و گویی صمیمی با وطن است؛ نه از موضع بالا، نه با نگاه رسمی، بلکه از دل مردم.
محمد نوری، خواننده خوش صدای موسیقی ایران، در اولین روز دیماه ۱۳۰۸ در تهران زاده شد. از همان سالهای نوجوانی، آموختن موسیقی را زیر نظر استادان هنرستان عالی موسیقی شروع کرد و خیلی زود قدم در راه حرفه ای آواز گذاشت. اما مسیرش تقلیدی نبود؛ او با نگاهی تازه به شعر و موسیقی، کوشش کرد تا صدای نوینی از تلفیق موسیقی کلاسیک غرب و نغمه های روز جهان، در کنار زبان فارسی و روح موسیقی ایرانی، خلق کند.
در طول پنج دهه فعالیت هنری اش، بیشتر از ۳۰۰ قطعه آوازی از خود به جا گذاشت؛ آثاری که با لطافت صدا، عمق کلام و رنگی انسانی، در دل مردم ایران جاودانه شدند. نوری با سبک ویژه اش که پلی میان موسیقی سنتی ایران و جهان مدرن می زد، به چهره ای ماندگار و صاحب سبک بدل شد.
او زمانی اظهار داشته بود: «من هیچگاه خویش را در اوج ندیده ام... رفتن به قله با پایه ای سست امکان دارد، اما ماندن در آنجا کار هر کسی نیست. کسی که سریع اوج می گیرد، با همان سرعت هم سقوط می کند.» او رمز ماندگاری را در رشد تدریجی و ماندگار می دانست؛ راهی که خود هم در تمام عمر هنری اش با آرامش، پشتکار و صداقت در آن گام برداشت. این خواننده در 1389 چشم از جهان فرو بست.
اثری برای همیشه
آهنگ «ای ایران» در بین ترانه های میهنی، جایگاهی ویژه دارد؛ نه فقط به خاطر کیفیت هنری، که به علت لحظه ای تاریخی که در آن متولد شد. از آن زمان تاکنون، این اثر بارها و بارها از رسانه های رسمی و غیررسمی پخش شده، در مدارس و برنامه های فرهنگی اجرا شده و در حافظه ی چند نسل جا خوش کرده است.
برخی می گویند این آهنگ دیگر «کهنه» نشده و نخواهد شد؛ چونکه نه فقط آهنگ، بلکه خاطره ی مشترکی از عشق، استقامت و امید است.
ترانه «ای ایران ایران» بیشتر از یک همکاری هنری میان سه چهره ی برجسته است؛ این اثر، تجسمی از پیوند ادبیات، موسیقی است.
5959
منبع: siamakyazdanjoo.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب