نكوداشت هنرمند ایرانی در دهمین سال رفتتش
امروزه جای خالی مهدی سحابی را بیش از حد حس می نماییم
به گزارش سایت رسمی سیامك یزدانجو آیین نكوداشت دهمین سالگرد مهدی سحابی ـ مترجم، نویسنده، نقاش، مجسمه ساز و عكاس ایرانی ـ به همت خانواده اش با برگزاری یك نشست گفتگو در گالری «مژده» شروع شد و تا روز جمعه (اول آذر ماه) با برگزاری نمایشگاه ادامه دارد.
به گزارش سایت رسمی سیامك یزدانجو به نقل از ایسنا، در مراسم نكوداشت و گفتگو درباره وجوهات شخصیتی مهدی سحابی، چهره هایی همچون محمدرضا اصلانی، احسان آقایی (رئیس موزه هنرهای معاصر تهران)، سهراب هادی، رضا نامی، عباس مشهدی زاده و... سخنرانی كردند.
در ابتدای مراسم بخش هایی از فیلم مستند «پس از ۱۰ سال» كه به سفارش خانواده سحابی توسط سروش میلانی زاده ساخته شده است، پخش گردید. در این فیلم گزیده ای از زندگی مهدی سحابی از زبان دوستان او به تصویر كشیده شده است.
اولین سخنران این مراسم احسان آقایی، رئیس موزه هنرهای معاصر تهران بود. او با بیان این نكته كه مهدی سحابی مصداق بارز فرهیختگی در فرهنگ و هنر معاصر ایران بود، اظهار داشت: مهدی سحابی وجوه مختلفی داشت. امروزه كه متاسفانه شاهد میانمایگی یا در كمال تاسف بی مایگی در عرصه هنری كشور هستیم، جای خالی افرادی مانند مهدی سحابی را بیش از حد حس می نماییم.
او افزود: ما در طول تاریخ فرهنگ و هنر پر فراز و نشیب كشورمان افرادی را داشتیم كه به آنها حكیم گفته می شد. حكیم در واقع به معنای شخصیتی بود كه علوم مختلف را از بر بود؛ امروزه شاهدیم بخشی از هنر جهان در همراهی بخش های مختلف از هنر شكل گرفته است، برای مثال می توانم بگویم كه خیلی از آثار هنری هنرمندان متاثر از ادبیات شكل گرفته است و این ارتباط بین ادبیات و هنرهای تجسمی را بیشتر از پیش نشان داده است. امروز ما در شرایطی زندگی می نماییم كه متاسفانه این نسل از بزرگان ما دیگر در بین ما نیستند و این جای تاسف دارد كه آرام آرام كمتر هم می شوند؛ البته قدردان وجود عزیز خیلی از بزرگان كه امروز در این مجلس هستند هستیم.
رئیس موزه هنرهای معاصر تهران ابراز امیدواری كرد كه نمایشگاهی كه از روز جمعه (اول آذر ماه) در گالری «مژده» توسط خانواده این هنرمند فقید برپا می شود، بتواند بخش هایی از این فرهیختگی را بازتاب دهد.
عباس مشهدی زاده، هنرمند و مجسمه ساز در سخنانی اظهار نمود: از هنرمندان قزوین بسیار كم گفته شده است. مهدی سحابی در قزوین متولد شده بود و اصالت او قزوینی بود. ما در قزوین بزرگان و فرهیختگان زیادی داریم كه مهدی سحابی كم از آنها نداشت و آیندگان بیشتر درباره آن خواهند دانست. در هفتاد سال قبل خیلی چیزها برای ما روشن شد و ما متوجه شدیم كه چه كسانی آرتیست بودند و چه كسانی آرتیست نما بودند. برای ما روشن شد كه چه كسانی حرف داشتند و چه كسانی حرفی برای گفتن نداشتند.
او اضافه كرد: یكی از اشخاصی كه هنرمند و شاعر چند كاره بود مهدی سحابی است؛ سحابی آورنده چند كار بود مثل زنان كه آورنده هستند، مثل زمین كه می رویاند، اما مردها توانایی این كار را ندارند، گاهی وقت ها بعضی از انسان ها آورنده هستند، مثل سعدی و حافظ؛ مهدی سحابی هم آورده بسیاری داشت.
این هنرمند اظهار داشت: دقت كردم چیزی كه هیچگاه در ارتباط با مهدی گفته نشد این بود كه مهدی با چرم «سراجی» می كرد؛ یعنی دوخت و دوز می كرد و طراحی هایی به دست می آورد. برای نسل های بعدی مشخص خواهد شد كه مهدی سحابی كه بود و چه كرد. ما با مهدی سحابی هم دوره بودیم، هرچند كه وی در دانشگاه سال پایینی ما بود و با همسر من هم دوره بود؛ اما ما پیش اساتید بزرگی علم ها و فنون مختلف را یاد گرفتیم. هم اكنون در كدام مدرسه و دانشگاه تا این اندازه تنوع درسی با جدیت دنبال می شود؟ مهدی درسش را رها كرد و به ایتالیا رفت تا سینما بخواند. او خیلی با نشاط بود به اندازه لذتی كه شما از زندگی تان می برید، او به تنهایی از تمام لحظه لحظه های زندگی اش لذت می برد. كاش بچه های ما هم بتوانند چنین آدم هایی شوند.
در بخش دیگری از این آیین مرضیه اطهری (استاد زبان فرانسه) و دكتر سهراب فتوحی (رئیس انجمن ایران و فرانسه) توضیحاتی را بر مبنای نشانه شناسی و معناشناسی درباره كتاب «در جستجوی زمان از دست رفته» با ترجمه مهدی سحابی عرضه دادند.
رضا نامی، هنرمند یكی دیگر از سخنران های این مراسم نكوداشت بود. او هم در سخنانی اظهار نمود: من پیش از هر چیز متاسفم كه حضور فیزیكی مهدی سحابی را اینجا نداریم. ضمن اینكه روح، اشیا و هنرش تا ابد زنده خواهد بود. همانطور كه ماشین تحریر او همین جاست؛ به اعتقاد من مهدی سحابی روحیه پژوهشگری فوق العاده ای داشت. بنابراین هم وقتی از مدرسه بیرون آمد، به هنركده تزیینی رفت كه یكی از هنركده های بسیار عالی بود و هنرمندان بسیار خوبی را به دنیای هنری ایران ارائه كرد. اما این هنركده سحابی را راضی نكرد و بنابراین هم به ایتالیا رفت و در دانشكده «چینه چیتا» تحصیل كرد، اما آنجا هم تحصیلاتش كامل نشد و بعد به دانشكده هنرهای زیبا در فرهنگستان هنر رفت. او پس از چند سال آنجا را هم رها كرد بعد از آن به فرانسه رفت و ازدواج كرد و دارای فرزند شد. وقتی كه به ایران آمد به دنبال خبرنگاری رفت و مهم این است كه در مدیریت خبری هم بسیار موفق بود. همانطور كه می دانیم سحابی جزو شورای سردبیری كیهان قرار گرفت.
او اضافه كرد: همه می دانند بهترین كارها و آثار هنری سحابی ماشین های قراضه است. در خاطرم هست كه برای نخستین بار كارهای ماشین های قراضه او را در نگارخانه برگ دیدم و تعجب كردم چون فوق العاده عالی بود. كسی با این روحیه و این نوع نگاه، ماشین های قراضه را به تصویر می كشید. وی در واقع نادیدنی ها را دیدنی می كرد این یك هنر است. سحابی در همه زمینه هایی كه كار كرد به غایت رسید و این مورد او را راضی می كرد. جالب اینجاست كه او حتی در آشپزی هم فوق العاده بود. او همه چیز را در حد عالی می خواست. روحش شاد.
محمدرضا اصلانی، شاعر، سینماگر و هنرپژوه از دیگر سخنرانان این مراسم بود كه در سخنانی اظهار داشت: واقعیت این است كه من با مهدی سحابی به نحوی با هم بزرگ شدیم و در دانشكده با هم تحصیل كردیم، در واقع ما در آن دوران برخلاف امروز به همه جهان فرهنگ و هنر توجه داشتیم و تخصص برای ما مطرح نبود، تخصص گریزی یكی از مسائلی بود كه در نسل ما به شدت بعنوان شورش مطرح می شد. این سبب می شد كه ما به جای اینكه خودمان را بعنوان یك متخصص در جهان تثبیت نماییم، جهان را ببینیم. البته این به این معنا نبود كه ما نمی خواستیم خودمان را تثبیت نماییم، بلكه از تثبیت جهان گریزان بودیم. جهان صامت ما را اذیت می كرد این سبب می شد كه ما از دانشگاه بگریزیم و بیشتر وقت مان را در جهان زندگی نماییم. ما همواره می دویدیم و احساس می كردیم كه دیرمان شده است.
او افزود: خاطرات ما با مهدی سحابی تنها خاطر نیست، بلكه یك منش است؛ چیزی كه در جهان امروز خیلی كم دیده می شود. ما با هم شاملو می خواندیم و در واقع با هم زندگی می كردیم. او من را وادار كرد كه پس از ۱۰ سال به سینما بروم و فیلم سینمایی ببینم چون كه من فكر می كردم سینمای ما مبتذل است و واقعاً هم مبتذل بود، اما مهدی سحابی مرا به سینما برد و روی دیگری از سینما را به من نشان داد.
این شاعر و سینماگر افزود: ما تنها دانش آموخته یك دانشكده نبودیم بلكه گریزان از دانشكده بودیم، اما در همه جای این شهر حضور داشتیم، از كنسرت ها و كتاب فروشی ها گرفته تا تئاترها و گالری های شهر، همه جا حضور داشتیم. ما بیشتر از اینكه سر كلاس های دانشگاه باشیم در جهان بودیم و این جامعیت جامعه ای كه ما در كار مهدی می بینیم مربوط به همان جهان بینی است. ما به جای اینكه وجودهای دیگر را بپذیریم با وجود خودمان وجودهای دیگر را كشف می كردیم و این كشف را شما می توانید در ترجمه های مختلف كتاب های مهدی سحابی مشاهده كنید. من او را بعنوان یك الگو برای نسل جوان مطرح می كنم تا بیاموزند چگونه با دیدن جهان خودشان را برای پرتاب به آینده آماده كنند.
سهراب هادی، نقاش و گرافیست آخرین سخنران این مراسم نكوداشت بود. او درباره مهدی سحابی اظهار داشت: سحابی تأثیر بزرگی در جامعه ادبی و جامعه هنری كشور داشت، سال ۵۸ بود كه من در موسسه «كیهان» خدمت آقای سحابی رسیدم، تقریباً در آستانه ۳۶ سالگی بود. از دور كه ایشان را دیدم جدیت، هیبت و سكنات ایشان برایم خیلی جالب بود. آن زمان ایشان در سرویس ترجمه بودند و من در سرویس فرهنگی كار می كردم. آقای سحابی خیلی زود از كیهان جدا شدند و به كارهای دیگر مشغول شدند. به یاد دارم در آن زمان تأثیر ترجمه ای كه مهدی سحابی انجام می داد، مبنایی می شد برای شكستن ساختارهای قدرت از راه ادبیات.
هادی خاطرنشان كرد: او وقتی كتاب های مختلف را ترجمه می كرد معنا را در خط به خط ترجمه هایش به خواننده بشارت می داد. با ترجمه در جهان یك حس شخصی را مبادله می كرد و از این طریق همه را به حركت و مبارزه دعوت می كرد. بارها از او پرسیدم كه چرا نمی نویسد و تنها ترجمه می كند؟ اما سحابی بر این اعتقاد بود كه ترجمه سریع تر ما را به نتیجه می رساند. او می گفت چون وقتی یك ترجمه به یك جامعه وارد می شود تأثیر آن بیشتر از كتابی است كه نوشته می شود. او معتقد بود كه هركس می تواند كوهی را فتح كند و آن كوه هیچی است كه درون هر فرد وجود دارد. یعنی هر فرد در درونش هیچی نیست، اما در حقیقت به اندازه تمام جهان هستی توانایی دارد.
او افزود: این از آنجا نشأت می گیرد كه مهدی سحابی حقیقت خودش را در ساختار جهان هستی پیدا كرده است و این ایستادن در زمان نیست، بلكه حركتی است در راهی كه می خواهیم برویم. وی در نقاشی هم به همین شیوه عمل می كند. من افسوس می خورم كه چرا ما چنین گردهمایی هایی را پس از این كه اساتید و بزرگان را از دست می دهیم تدارك می بینیم و درباره آن بزرگان صحبت می نماییم. بیایید این قضیه را حقیقی تر ببینیم و در زمان حیات هنرمندان درباره توانمندی ها و خلاقیت های آنها صحبت نماییم كه با نگاه خودشان بتوانیم به تبادل نظر برسیم. این می تواند تأثیر اجتماعی بیشتری داشته باشد. به هر صورت باید این را بگویم كه ساعت حضور مهدی سحابی در ادبیات معاصر ایران مبنای یك راهی است كه هنر و ادبیات از حالت طبیعی خارج می شود و مفهوم مبارزه و بیداری در این جامعه شكل می گیرد.»
در انتهای مراسم نكوداشت، مژده طباطبایی، مدیر گالری «مژده» هم اظهار نمود كه جمعه (اول آذر ماه) نمایشگاهی از آثار استاد مهدی سحابی در گالری مژده برپا خواهد شد كه بسیاری از این آثار تابحال دیده نشده اند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب