چندخطی درباره نوستالژی دیوار

چندخطی درباره نوستالژی دیوار

«من و خیلی های دیگر پیش از گوش هامان، چشم هامان به «دیوار» خورده بود. موزیك بازان كاردرست و راك بازان به روز در دوره ای كه با نوارهای پرشده غیررسمی كه رویشان با خودكار نوشته می شد، ارتباط خودرا با جهان پرتلاطم موسیقی راك حفظ نموده بودند، تحفه ای به نام دیوار از گروه پینك فلوید در قفسه نوارهای خود داشتند.»



به گزارش سایت رسمی سیامک یزدانجو به نقل از ایسنا، علیرضا محمودی در ادامه یادداشت خود در روزنامه «همشهری» نوشت: پینک بازی و عشق به گروه پراکریسویرراک از جنوب تا شمال در جریان بود. راجر واترز، نیک میسن، دیوید گیلمور، باب کلوز، ریچارد رایت و سیدبرت در ایران مانند همه جا خیلی ها را شیفته کارهای خود کرده بودند. در ایران طرفداران راک به جز گروه اندکی نگرش رادیکال تری به راک و موسیقی روز دنیا داشتند، اغلب جوانان یک دل نه صد دل عاشق پینک فلوید بودند. اشعار و موسیقی گروه در تهران همه را مسحور کرده بود. در بین خیل عظیم طرفداران ایرانی پینک، گروهی راه خودرا سوا کردند و با طرفداری مطلق از دیوید گیلمور، راجر واترز را بعنوان کسی که گروه را از نخبگی به سمت عام بودن می برد، متهم می کردند. پینک بازان خفن ایرانی، گیلمور را بر واترز ترجیح می دادند.

در حالی که بعید است که در جهان کسی این نگاه را به پینک فلوید داشته باشد، اما در ارتباط غیررسمی و زیرزمینی که ایرانیان با پدیده های فرهنگی جهان در سال های دهه ۶۰ برقرار می کردند، چنین جریان های غیرطبیعی، خیلی هم طبیعی بود.

پیدا کردن آلبومی مثل دیوار که جهان را فراگرفته بود، کار ساده ای نبود. حوالی میدان انقلاب و یا میدان امام خمینی (ره) مکان رایج پیدا کردن نوار و محصولات فرهنگی غیرمجاز بود اما یافتن آلبوم موسیقی راک که شنوندگان کمتری داشت، ارتباطات با شبکه کوچکی از کسانی را می خواست که کسانی در خارج از ایران داشتند و محصولات فرهنگی را داخل بار مسافران جاسازی و وارد کشور می کردند. ضبط های دوکاسته، نوارهای رسیده را تکثیر و اطلاعات آلبوم با خودکار روی لیبل نوارها منتقل می شد. برای داشتن آلبوم موسیقی راک، دو راه وجود داشت. داشتن یک ضبط دوکاسته که بتوان نوارهای ضبط شده را برای خود تکثیر کرد یا دوستی و رفاقت با نوارفروشانی که محصولات خاص جهان موسیقی را عرضه می کردند. این نوارفروش ها را می شد در شهرک قدس، خیابان یوسف آباد و خیابان ولیعصر پیدا کرد. بدون شک اگر کسی شما را معرفی می کرد آسان تر با فروشنده سر اصل مطلب می رفتید وگرنه اعتماد فروشندگان که زخم خورده کمیته و اماکن بودند، کار آسانی نبود.

در چنین فضایی، دیوار در ایران بعنوان گل سرسبد آثار پینک فلوید طرفدار داشت. اما تعداد طرفداران این آلبوم تاریخ ساز وقتی بیشتر شد که در بازار محدود نوار ویدئو، پنجمین فیلم بلند آلن پارکر با فیلمنامه ای از راجر واترز بر طبق آلبوم دیوار گروه پینک فلوید تکثیر شد. برای فیلم بازان که محدوده انتخاب فیلم هایشان از فیلم های فارسی قدیمی و اکشن های آمریکایی جدید و ملودرام های ترکی فراتر نمی رفت، تماشای دیوار یک تصادف منکوب کننده بود. موسیقی و تصاویری که بدون وقفه به اعصاب بینایی فشار وارد می کرد همچون پتکی فرود می آمد. در ذهن مصلوب آن نسل همه چیز برای خرد کردن منگی و گنگی نسل محصورشده در دیوارهای فرهنگی مهیا بود. دیوار پارکر سراسر فریاد بود؛ چیزی که نسل ما به آن احتیاج داشت.

همه جا حرف از فیلمی بود که برای توصیفش اولین کلمه اعتراض بود. اعتراض به خانواده، اعتراض به سیستم آموزشی، اعتراض به روابط عاطفی یک طرفه، اعتراض به انزوای فرهنگی، اعتراض به فرهنگ مصرف، اعتراض به سرنوشت از پیش تعیین شده، اعتراض به مرزبندی های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی. دیوار، نمایشگاهی از چشم اندازهای کابوس گونه نسل دهه ۷۰ میلادی در سراسر جهان بود. این چشم اندازها وقتی به ایران رسید با تب تند رایج نسل ها که دنبال از خود کردن پدیده های جهانی هستند، در هم آمیخت.

شب های تماشای مخفیانه نوارهای کرایه ای با بوی تند سیگار و حرف های تند، سمت و سویی جهانی گرفته بود. حالا ما هم می دانستیم که مثل همه، آجری در یک دیوار هستیم. تابستان ۳۰ سال پیش، سومین شماره مجله تازه تاسیس «گزارش فیلم» به سردبیری ابراهیم نبوی، به فیلم دیوار اختصاص داده شده بود. نبوی که خود از شیفتگان آلبوم و فیلم بود، مجموعه ای از اشعار ترانه ها را به همراه مجموعه مطالبی درباره فیلم گردآوری کرده بود، نگاه معترض غیررسمی در آخرین سال دهه ۶۰ در تیرماه سال ۱۳۶۹با عکس باب گلداف در یکی از همان کابوس های فیلم دیوار کنار نشریات دیگر، روی پیشخوان مطبوعات کشور آمده بود. اتفاق بزرگی در وانفسای همه چیز. مجله تا غروب روز توزیع نایاب شد. حالا دیگر آدم هایی که کمتر زبان می دانستند، می توانستند به زبان فارسی بخوانند که پینک وقتی فریاد می زند ای معلم، در ادامه چه می گوید.

آلن پارکر در ایران به خاطر دستاوردی که با همین فیلم برای نسلی که با جهان از کوچک ترین روزنه های ممکن ارتباط داشت، عزیز شد. نوارهای وی. اچ. اس به خاطره تبدیل شدند، نوارهای موسیقی در موزه ها چیده شدند، دیوار درمیان انبوه دیوانه وار موزیک ویدئو به نقد کشیده شد و همه چیز در توفان دیجیتال در فراوانی ارتباطات شکل دیگری به خود گرفت. اما برای آن نسل که امروز خودرا برای بازنشستگی آماده می کند، هنوز آن کابوس ها زنده است.

آلن پارکر روز گذشته از دنیا رفت. راجر واترز هنوز زنده است و دیوارها و آجرها زنده تر از همیشه.




1399/05/12
23:31:07
5.0 / 5
1338
تگهای خبر: آلبوم , آموزش , ترانه , ساز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۴ بعلاوه ۲
سیامک یزدان جو
موضوع های سایت رسمی سیامك یزدانجو