گزارش سایت رسمی سیامك یزدانجو؛
مروری بر كارنامه هنری محمدرضا شجریان
مرحوم محمدرضا شجریان طی دوران مختلف زندگی هنری خود ضمن حضور در اجراهای مختلف داخلی و خارجی بیشتر از ۵۰ آلبوم را با آهنگسازان برگزیده موسیقی كشورمان منتشر نموده است.
خبرگزاری مهر - گروه هنر- علیرضا سعیدی: محمدرضا شجریان خواننده فقید موسیقی ایرانی همچون هنرمندانی است که طی سال های زیاد فعالیت خود در عرصه های مختلف هنر موسیقی از خود کارنامه پربار و ارزشمندی را به جای گذاشته است.
زنده یاد محمدرضا شجریان که عصر امروز پنجشنبه ۱۷ مهر در تهران دارفانی را وداع گفت، اول مهر ۱۳۱۹ در مشهد متولد شد. چنانکه خودش در خاطراتش از ایام کودکی بیان کرده، ۵ ساله بود که در خلوت کودکانه اش آواز می خواند. وی ۱۵ بهمن ۱۳۲۶ به کلاس اول می رود و یک سال بعد به آموزش تلاوت قرآن کریم نزد پدر می پردازد. در ۹ سالگی تلاوت قرآن را آغاز می کند و یک سال بعد این کار را در اجتماعات سیاسی آن سال ها ادامه می دهد.
صدای محمدرضا شجریان در سال ۱۳۳۱ برای اولین بار از رادیو خراسان پخش می شود. وی سال ۱۳۳۲ عنوان شاگرد ممتاز را در میان دانش آموزان مشهدی از آن خود می کند و سپس در دبیرستان شاهرضا تحصیلات خویش را پی می گیرد. همزمان در مسابقات فوتبال دبیرستان های مشهد هم حضور می یابد و در سال ۱۳۳۴ موفق می شود به تیم دانش آموزی استان راه پیدا کند.
وی در سال ۱۳۳۶ به دانشسرای مقدماتی در مشهد می رود و از همین سال است که برای اولین بار با یک معلم موسیقی به نام جوان آشنا می شود. پیگیری جدی کار آواز سبب می شود تا در سال ۱۳۳۸ به اجرای آوازهایی بدون ساز و هم قرائت قرآن برای رادیو خراسان بپردازد. یک سال بعد شجریان دیپلم دانشسرای عالی را می گیرد و به استخدام آموزش و پرورش در می آید و همزمان به تدریس در دبستان خواجه نظام الملک بخش رادکان می پردازد و در عین حال با سنتور آشنا می شود. البته آشنایی با سنتور این اشتیاق را در وی شدت می بخشد که با نت و فراگیری سنتور نزد جلال اخباری و شروع سنتورسازی و تحقیق برای بهتر کردن صدای سنتور تجربه های خود در موسیقی را گسترش دهد.
بعد از چند سال تدریس و مدیری دبستان های مشهد آذر ۱۳۴۶ شجریان به تهران منتقل می شود و از همان بدو ورود با استاد احمد عبادی (نوازنده و نواساز نامی سه تار) آشنا می شود و همزمان به همکاری با رادیو ایران می پردازد و در کنار آن به کلاس درس آواز استاد اسماعیل مهرتاش و انجمن خوشنویسان نزد استاد بوذری می رود.
کار در رادیو با نام مستعار سیاوش بی دکانی تا سال ۱۳۵۰ خورشیدی و بعد در رادیو و تلویزیون با نام خودش همچون تلاشهای شجریان در راه زندگی هنری اش به شمار می رفت. در سال ۱۳۴۷ از آموزش و پرورش به وزارت منابع طبیعی منتقل می شود و همزمان به کلاس خوشنویسی استاد حسن میرخانی می رود. وی در سال ۱۳۴۹ همکاری خود با با برنامه های تلویزیون ملی ایران را آغاز می کند و همزمان به دریافت مدرک خوشنویس ممتاز نائل می شود.
در سال ۱۳۵۰ با استاد فرامرز پایور آشنا می شود. به مشق سنتور و آموزش ردیف آوازی صبا نزد ایشان می پردازد. در همین سال است که وی افتخار آشنایی با هوشنگ ابتهاج را پیدا می کند و به همکاری با برنامه «گل های تازه» رادیو می پردازد. شجریان در سال ۱۳۵۱ ضمن همکاری در برنامه گل ها با استاد نور علی خان برومند آشنا می شود و به آموزش سبک و شیوه آوازی طاهرزاده نزد وی مشغول می شود. آشنایی با استاد دوامی و هم آموختن ردیف های آوازی از دیگر توفیقات شجریان در این سال بود.
در سال ۱۳۵۲ وی به اتفاق گروهی از هنرمندان چون محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگفر، حسین علیزاده، جلال ذوالفنون، داود گنجه ای و مقدسی و حدادی و دیگران هنرمندان مرکز حفظ و اشاعه موسیقی را به سرپرستی استاد داریوش صفوت بنا می گذارند. در سال ۱۳۵۵ در جشنواره توس (نیشابور) با فرامرز پایور، سایه، حسن ناهید، رحمت الله بدیعی، محمد اسماعیلی، عبدالوهاب شهیدی و هوشنگ ظریف حضور پیدا می کند اما در همین سال وی به همراه ابتهاج سایه و برخی دیگر از هنرمندان از رادیو کناره گیری می کنند.
در سال ۱۳۵۶ شرکت «دل آواز» را تأسیس و هم در سال ۱۳۵۷ در مسابقات تلاوت قرآن سراسر کشور به مقام نخست می رسد. وی در سال ۱۳۵۸ با غلامرضا دادبه آشنا می شود و سپس آلبوم های مختلفی را با گروه «پایور» و هم آلبوم های دیگری را با گروه «شیدا» و «عارف» کار می کند. در فاصله سال های دهه ۶۰ شجریان همکاری گسترده ای را با پرویز مشکاتیان آغاز می کند که حاصل آن آلبوم های «ماهور»، «بیداد»، «نوا» و «دستان» است. در همین سال ها وی به اتفاق گروه «عارف» کنسرت هایی را در خارج از ایران اجرا می کند. او همینطور از سال ۶۸ با گروه «پیرنیاکان» و «عندلیبی» به اجرای کنسرت در آمریکا و اروپا می پردازند. این گروه در سال بعد و به علت زلزله رودبار کنسرت هایی را در جمع آوری کمک مردم دنیا در اروپا و آمریکا اجرا می کنند.
در سال ۷۱ به اجرای کنسرتهای مرحله دوم در آمریکا با داریوش پیرنیاکان، جمشید عندلیبی و همایون شجریان (اگوست تا نوامبر) می پردازد که انتشار آلبوم «یاد ایام»، «آسمان عشق» و هم «دلشدگان» حاصل این سال ها است. در سال ۱۳۷۴ وی کنسرت هایی در شهرهای اصفهان، شیراز، ساری، کرمان و سنندج را برگزار می نماید و در همین سال آلبوم «چشمه نوش» (با محمد رضا لطفی)، «گنبد مینا»، «جان عشاق»، مدتی بعد «در خیال» را با همکاری مجید درخشانی منتشر می کند.
شجریان در سال ۷۸ جایزه افتخاری یونسکو را دریافت می کند (جایزه پیکاسو) و کتاب «راز مانا» هم از وی در سال ۷۹ منتشر می شود. از یکی دو سال بعد وی به اتقاق کیهان کلهر و حسین علیزاده و همایون شجریان کنسرت هایی را در اروپا و آمریکا اجرا می کنند که حاصل آن آلبوم های «نوا»، «داد و بیداد» و «زمستان» است. شجریان به اتقاق علیزاده و کلهر و فرزندش در زمستان سال ۱۳۸۳ به مناسبت زلزله بم کنسرتی را در تهران برپا می کنند و همزمان اعلام می کنند که قصد دارند مجتمعی را به نام «باغ هنر بم» بسازند که دی وی دی «همنوا با بم» حاصل چنین اندیشه ای است.
محمدرضا شجریان مبدع چند ساز جدید در موسیقی ایرانی است، وی در اردیبهشت ۱۳۹۰ طی نمایشگاهی در تهران این سازها را رسماً به نمایش عمومی درآورد که همچون آنها می توان به سازهای «صراحی»، «شهر آشوب»، «ساغر»، «کرشمه»، «سبو» و «تندر» اشاره نمود.
«رباعیات خیام – ۱۳۵۱» به آهنگسازی فریدون شهبازیان، «چهره به چهره – ۱۳۵۶» به آهنگسازی محمدرضا لطفی، «گلبانگ شجریان – ۱۳۵۷» به آهنگسازی علی اکبر شیدا و حسن یوسف زمانی، «چاوش (به یاد عارف) – ۱۳۵۷» به آهنگسازی محمدرضا لطفی، «چاوش ۲ – ۱۳۵۷» به آهنگسازی محمدرضا لطفی، «چاوش ۶ (سپیده) – ۱۳۵۸» به آهنگسازی محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان، «چاوش ۷ – ۱۳۵۸» به آهنگسازی محمدرضا لطفی- پرویز مشکاتیان و حسین علیزاده، «چاوش ۹ (جان جان)» به آهنگسازی محمدرضا لطفی و ابوالحسن صبا، ««راز دل – ۱۳۵۸» به آهنگسازی فرامرز پایور و عارف قزوینی، «خلوت گزیده – ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲» به آهنگسازی فرامرز پایور و پرویز مشکاتیان، «انتظاردل» به آهنگسازی فرامرز پایور، «پیوند مهر – ۱۳۶۳»، «آستان جانان – ۱۳۶۴» به آهنگسازی پرویز مشکاتیان، «بیداد – ۱۳۶۴» به آهنگسازی پرویز مشکاتیان، «سیر عشق – ۱۳۶۵» به آهنگسازی علی اکبر شیدا، «نوا (مرکب خوانی) – ۱۳۶۵» به آهنگسازی پرویز مشکاتیان، ابوالحسن صبا و سعید هرمزی، «دستان – ۱۳۶۷» به آهنگسازی پرویز مشکاتیان، «ساز قصه گو و کنسرت بزرگداشت حافظ – ۱۳۶۷» به آهنگسازی فرامرز پایور، داریوش پیرنیاکان و محمدرضا شجریان، «دود عود – ۱۳۶۸» به آهنگسازی پرویز مشکاتیان آلبوم هایی هستند که تا دهه ۶۰ به خوانندگی محمدرضا شجریان در بازار موسیقی انتشار یافته و هرکدام با استقبال خوبی از جانب مخاطبان مواجه می شوند.
«پیام نسیم – ۱۳۷۰» به آهنگسازی محمدرضا شجریان، «سروچمان – ۱۳۷۰» به آهنگسازی داریوش پیرنیاکان و محمدرضا شجریان، «آسمان عشق – ۱۳۷۱» به آهنگسازی داریوش پیرنیاکان، سعید فرج پوری و محمدرضا شجریان، «دلشدگان – ۱۳۷۱» به آهنگسازی حسین علیزاده، «چشمه نوش – ۱۳۷۲» به آهنگسازی محمدرضا لطفی، «بهاریه - ۱۳۷۳» به آهنگسازی پرویز مشکاتیان، «یاد ایام – ۱۳۷۴» به آهنگسازی داریوش پیرنیاکان و محمدرضا شجریان، «جان عشاق – ۱۳۷۴» به آهنگسازی پرویز مشکاتیان، «گنبد مینا – ۱۳۷۴» به آهنگسازی پرویز مشکاتیان، «پیغام اهل دل – ۱۳۷۴»، «درخیال – ۱۳۷۵» به آهنگسازی مجید درخشانی، «رسوای دل – ۱۳۷۵» به آهنگسازی مرتضی محجوبی و علی اکبر شیدا، «عشق داند – ۱۳۷۶» به آهنگسازی محمدرضا لطفی، «شب وصل – ۱۳۷۶» به آهنگسازی درویش خان، «معمای هستی – ۱۳۷۶» به آهنگساز محمدرضا لطفی و حسن کسایی، «شب، سکوت، کویر – ۱۳۷۷» به آهنگسازی کیهان کلهر، «آهنگ وفا – ۱۳۷۸» به آهنگسازی سعید هرمزی و درویش خان، «آرام جان – ۱۳۷۸» به آهنگسازی رضا محجوبی، عارف قزوینی، علی اکبر شیدا، و محمدرضا شجریان، «بوی باران – ۱۳۷۸» به آهنگسازی حسین یوسف زمانی، «زمستان است – ۱۳۷۹» آثار محمدرضا شجریان تا آخر دهه ۷۰ را می سازند.
«بی تو به سر نمی گردد – ۱۳۸۱» به آهنگسازی حسین علیزاده، «هم نوا با بم – ۱۳۸۲»، «فریاد – ۱۳۸۱» به آهنگسازی حسین علیزاده، محمدرضا شجریان و کیهان کلهر، «جام تهی – ۱۳۸۳» به آهنگسازی محمدرضا لطفی و ابوالحسن صبا، «ساز خاموش – ۱۳۸۶» به آهنگسازی حسین علیزاده، «سرود مهر – ۱۳۸۶» به آهنگسازی حسین علیزاده، «غوغای عشق بازان – ۱۳۸۶» به آهنگسازی سعید فرج پوری، مجید درخشانی و محمدرضا شجریان، «کنسرت محمدرضا شجریان و گروه آوا – ۱۳۸۷» به آهنگسازی سعید فرج پوری، مجید درخشانی و محمدرضا شجریان، «آه باران – ۱۳۸۸» به آهنگسازی حسین یاحقی، مرتضی محجوبی، مزدا انصاری و محمدرضا شجریان، «مرغ خوش خوان – ۱۳۹۰» به آهنگسازی محمدرضا شجریان، «طریق عشق – ۱۳۹۵» به آهنگسازی پرویز مشکاتیان، «خراسانیان – ۱۳۹۸» به آهنگسازی پرویز مشکاتیان هم اسامی آلبوم هایی هستند که در سال های گذشته به خوانندگی محمدرضا شجریان انتشار یافته اند.
ریاست شورایعالی خانه موسیقی، رئیس مؤسسه فرهنگی هنری «دل آواز»، بنیانگذار گروه موسیقی «شهناز»، فعالیت مستمر در عرصه ساخت ساز و خوشنویسی و برگزاری چندین نمایشگاه داخلی و خارجی با همین موضوع، چهره برتر خوانندگی در چندین رویداد بین المللی معتبر همچون فعالیتهای صنفی محمدرضا شجریان در عرصه موسیقی است. وی تا چند سال پس از آغاز به کار خود در عرصه موسیقی به تلاوت قرآن و خواندن ادعیه ها هم مشغول بود که دعای «ربنا» از پرمخاطب ترین و بهترین آثار این هنرمند موسیقی است.
مظفر شفیعی، ایرج بسطامی، حمیدرضا نوربخش، سینا سرلک، همایون شجریان، علی جهاندار، قاسم رفعتی، محسن کرامتی، علی رستمیان و حسام الدین سراج هم همچون شاگردانی هستند که طی سال های دور و نزدیک نزد محمدرضا شجریان به فراگیری تکنیک های آوازی پرداخته اند.
منبع: سایت رسمی سیامك یزدانجو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب